W ramach projektu „Zapytaj fizyka” organizujemy serię wykładów popularnonaukowych, wygłaszanych przez znamienitych naukowców i popularyzatorów nauki. Wykłady te odbywają się mniej więcej raz na miesiąc na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego (ul. Pasteura 5, sala 0.03).
How the Earth's rotation affects the weather?
dr Jun-Ichi Yano
Dr Jun-Ichi Yano pracuje w Centre National de Recherches Météorologiques, Météo-France w Tuluzie. Doktorat z dziedziny meteorologii obronił na Uniwersytecie w Kyoto w Japonii. Po doktoracie odbywał staże naukowe m.in. w MIT oraz w NCAR (National Center for Atmospheric Research) w Stanach Zjednoczonych, na Uniwersytecie Hamburskim w Niemczech, w Monash University w Australii.
Dr Jun-Ichi Yano ma wieloletnie doświadczenie w pracy nad zagadnieniami dotyczącymi wielkoskalowej dynamiki w atmosferze, konwekcji atmosferycznej jak również procesów zachodzących w litosferze Ziemi oraz we wnętrzach planet. Jego zainteresowania naukowe obejmują różnorodne zagadnienia związane z geofizyką, od teoretycznych badań dynamiki wirowości po numeryczne prognozy pogody i mikrofizykę chmur. Jest współedytorem (razem z Prof. Robertem Plantem z Uniwersytetu w Reading) książki „Parameterization of Atmospheric Convection” (ICP, 2015: https://www.worldscientific.com/worldscibooks/10.1142/p1005). Aktualnie pracuje nad książką „Geophysical Convection Dynamics” (Elesvier 2023).
Streszczenie wykładu:
Ciekawym jest pytanie jak zmieniłaby się pogoda na Ziemi, gdyby ta obracała się wokół własnej osi w czasie innym niż 24 godziny. W rzeczywistości jest to jedno z podstawowych zagadnień fizyki atmosfery: rola ruchu obrotowego Ziemi jest tak fundamentalna dla procesów pogodowych, że cały czas jest przedmiotem intensywnych badań naukowych.
Możemy spróbować odpowiedzieć na powyższe pytanie w dość prosty sposób: poprzez obserwację procesów pogodowych na innych planetach i satelitach w Układzie Słonecznym. Planeta Wenus oraz największy księżyc Saturna – Tytan – obracają się wokół własnej osi wolniej niż Ziemia, podczas gdy Jowisz i Saturn obracają się dużo szybciej. Czy jednak na Ziemi zachodziłyby takie same procesy pogodowe jak na tych planetach, gdyby Ziemia obracała się z porównywalną prędkością? Aby odpowiedzieć na to pytanie musimy zrozumieć lepiej jak działa pogoda. Niniejszy wykład jest wstępem do meteorologii planet przedstawionej z tej właśnie perspektywy.
