Dlaczego oś ziemska jest nachylona względem ekliptyki?

Pytanie

Pyta Agnieszka

Dlaczego oś ziemska jest nachylona względem ekliptyki? Znalazłam informację o zmianie nachylenia w czasie, o stabilizującym oddziaływaniu Księżyca, dzięki czemu zmiany te nie są tak duże, czytałam także o precesji. Ale skąd wynika samo nachylenia? Czy jest to związane z przyciąganiem Księżyca i Słońca? W jaki sposób to wyjaśnić?

Odpowiedź

Odpowiada Leszek Czechowski

Generalnie planety i większość ciał Układu Słonecznego mają swoje orbity słabo nachylone względem siebie, czyli większość masy Układu Słonecznego skupiona jest w dosyć płaskiej warstwie. Widzimy też wyraźną tendencję żeby osie obrotu ciał były prostopadłe do tej warstwy. Z planet jedynie Uran ma silnie nachyloną oś w stosunku do płaszczyzny swojej orbity, natomiast reszta planet odchylenie od kąta prostego jest poniżej 30 stopni. Te ogólne tendencje są efektem powstania Układu Słonecznego z dosyć płaskiego dysku materii obracającej się w jedną stronę. Na tę tendencję nakładały się jednak dosyć przypadkowe efekty przy powstawaniu planet. Proces powstawania planet przebiegał m.in. poprzez zderzenia proto-planet, czyli ciał o znacznych rozmiarach. Zderzenia rzadko zachodziły centralnie, czyli każde zderzenie mogło  zmienić położenie osi obrotu.