Dlaczego woda zwilża szkło a rtęć nie?

Pytanie

Pyta Natalia

Dlaczego woda zwilża szkło, a rtęć nie?

Odpowiedź

Odpowiada Elżbieta Bojarska

Zwilżanie ciał stałych przez ciecze jest wynikiem oddziaływania między cieczą a fazą stałą. Ciecz zwilża ciało stałe, gdy oddziaływania między cząsteczkami ciała stałego i cieczy (adhezja) są silniejsze niż oddziaływania międzycząsteczkowe w cieczy (kohezja). Efekt zwilżania zależy od kąta zwilżania, który ustala się na granicy między fazą stałą a ciekłą oraz na granicy między cieczą a parą. Kąt zwilżania powierzchni szkła przez wodę wynosi 0 (jest to warunek doskonałego zwilżania). Gdy kąt zwilżania wynosi 180 stopni, ciecz tworzy kulistą kroplę na powierzchni ciała stałego. W rzeczywistości istniejące nawet bardzo słabe oddziaływania pomiędzy cieczą a fazą stałą powodują, że kąt zwilżania przyjmuje wartości mniejsze od 180 stopni. Kąt zwilżania kropel rtęci na powierzchni szkła wynosi 140 stopni, co tłumaczy dlaczego praktycznie nie zwilża szkła.

Szerszy opis tego zagadnienia można znaleźć w podręcznikach chemii fizycznej: P.W. Atkins, „Chemia Fizyczna”, PWN, K. Pigoń, Z. Ruziewicz, Chemia Fizyczna”, PWN