Pomiar promienia Ziemi na wakacyjnym obozie harcerskim lub żeglarskim na pewno jest bardzo wartościowym i atrakcyjnym ćwiczeniem z matematyki, fizyki, geodezji, współpracy z grupą itp. Aby jednak nie rozczarować się ewentualnym „nieprawidłowym” wynikiem warto omówić różne możliwe przyczyny dużego błędu (a może być on znaczny).
Warunki konieczne do doświadczenia:
- Brak fal (czyli i wiatru). Najlepsza jest żeglarska ”flauta”, dosyć często spotykana wieczorem na Mazurach. Jednak jedna motorówka może rozbujać jezioro, tak że pomiar nie wyjdzie.
- Jezioro powinno być w miarę duże i najlepiej nie przepływowe. Pamiętajmy, że poziom wody przy wpływie będzie trochę wyższy a przy wypływie będzie trochę niższy. Można też wybrać część oddaloną od ujścia i wypływu rzeki. Nawet na uczęszczanym szlaku Wielkich Jezior Mazurskich znajdziemy niejedno dobre miejsce, np. wschodnia cześć jeziora Roś.
- W teoretycznym opisie idei pomiaru zaniedbano refrakcję światła. Jest więc okazja na dodatkową lekcję fizyki o tym zjawisku ważnym dla nawigacji i dla geodezji (załączam link geodezyjny).
- Dyskusja błędów. Doświadczenie daje okazję do dyskusji o błędach pomiarów i sposobach ich zmniejszenia.
Załączam też odnośniki do opisu doświadczenia i rezultatów po angielsku.
Pozdrawiam i życzę sukcesu w wakacyjnych pomiarach.
http://www.wired.com/2011/06/how-to-estimate-the-radius-of-the-earth-with-a-lake/
http://gik.wilsig.tu.koszalin.pl/kdeska/wybrane_wyklady/GPSz2%20Wyklad%205-8%20Blad%20m.%20zera%20refrakcja%20niwelacja%20tygonometryczna.pdf