Prąd elektryczny w glebie

Pytanie

Pyta Tomasz

Mam może proste pytanie, ale sam nie mogę sobie do końca poradzić. Chodzi o to, że jeśli wbije w grunt dwa pręty metalowe, z tego samego materiału, np. stalowe lub mosiężne i podłączę multimetr do tych prętów (elektrod), to uzyskam pomiar napięcia i prądu. Proszę o wytłumaczenie tego zjawiska, skąd bierze się w tym wypadku różnica napięcia między elektrodami, co ją powoduje, czy można śledzić kierunek przepływu prądu? Czy możemy mówić o możliwości występowania pasm w gruncie, na których może istnieć uprzywilejowany kierunek przepływu prądu w określoną stronę?

Odpowiedź

Odpowiada dr Grzegorz Brona

Rzeczywiście w glebie może płynąć prąd. Prąd ten powstaje przede wszystkim na skutek zmian w ziemskim polu magnetycznym wywoływanym przez interakcje np. z wiatrem słonecznym. Przepływ tych prądów podlega dobowym wahaniom – występuje widoczna zależność od kierunku na Słońce. Prądy w glebie wytwarzane są również przez aktywność człowieka. Prądy płynące w glebie nazywane są prądami tellurycznymi. Można je mierzyć tak jak Pan opisał, używając dwóch (takich samych, aby nie wprowadzać zjawisk galwanicznych) prętów metalowych. Jeśli chodzi o kierunek przepływu, to jest on w pierwszym przybliżeniu determinowany przez Słońce. Jednak w drugim przybliżeniu istotnie zależy od oporności gleby, która zmienia się istotnie (nawet o kilka rzędów wielkości) w zależności od jej składu, czy wilgotności.