Czy prawa fizyki mogą nie dać się opisać w skończony sposób?

Pytanie

Pyta Filip

Czy jakiś fizyk bądź filozof rozważał ewentualność, że fundamentalne prawa rządzące Wszechświatem mogą nie dać się opisać w skończony sposób? Pytam o to, gdyż klasyczne wyniki z teorii obliczeń czy złożoności Kołmogorowa sugerują istnienie obiektów o tej cesze. Szczególnie interesują mnie odnośniki do literatury, gdyby byli Państwo w stanie takie podać.

Odpowiedź

Odpowiada prof. Piotr Sułkowski

Tego typu pytanie naturalnie pojawia się np. w kontekście słynnych twierdzeń Gödla o niezupełności, zgodnie z którymi w każdej niesprzecznej teorii opartej o pewien system aksjomatów można sformułować takie zdanie, którego w ramach tej teorii nie da się ani udowodnić, ani obalić. Choć Gödel był matematykiem, to jego wyniki miały bardzo duży wpływ na rozwój filozofii, a także wzbudziły zainteresowanie fizyków. O Gödlu i jego wynikach przeczytać można np. tutajtutaj. Związki jego twierdzeń z fizyką rozważane są np. w takim artykule, w którym znajduje się także obszerna bibliografia; takie rozważania są także tematem wykładu S. Hawkinga i nawiązującego do tego wykładu artykułu. Warto przeczytać także następującą dyskusję dotyczącą możliwości sformułowania tzw. „Teorii Wszystkiego”, oraz artykuł w Nature.