Wdychanie helu jest bezpieczne (ale z zastrzeżeniem wspomnianym poniżej!), gdyż jest on najmniej aktywnym pierwiastkiem chemicznym i generalnie nie wchodzi w reakcje chemiczne z innymi substancjami. Związane jest to m.in. z tym, że — podobnie jak wszystkie inne gazy szlachetne — powłoka walencyjna helu jest całkowicie zapełniona (dwoma elektronami), a zatem elektrony te nie mogą zostać uwspólnione z powłokami innych atomów (na czym właśnie polegają reakcje chemiczne), a także bardzo trudno jest te elektrony oderwać od helu (innymi słowy, hel charakteryzuje się dużą energią jonizacji). Dlatego, w szczególności, hel nie reaguje z cząsteczkami w naszym organizmie — poza ewentualnym (potencjalnie zgubnym!) wpływem na układ oddechowy, jest on dla organizmu obojętny.

Natomiast cząstka alfa, czyli jądro helu, jest pozbawiona wspomnianych wyżej elektronów walencyjnych — w związku z tym jest bardzo silnie jonizująca i bardzo łatwo wchodzi w reakcje chemiczne (jest w stanie „oderwać” elektrony z innych cząsteczek, zamieniając je w ten sposób w jony, czyli właśnie jonizując). W szczególności cząsteczki alfa łatwo wchodzą w kontakt z atomami w żywych komórkach, co może być bardzo szkodliwe dla zdrowia, prowadząc do choroby popromiennej, czy też wywołując raka w wyniku uszkodzenia DNA.

Należy podkreślić, że wytworzenie cząstki alfa, poprzez np. oderwanie elektronów walencyjnych z helu, jest bardzo trudne — zatem nie ma żadnej obawy, że nastąpi ono samoczynnie, przy wdychaniu helu. Jeśli jednak w jakiś sposób cząstki alfa zostaną już wytworzone, to wtedy są one szkodliwe dla zdrowia.

Należy też podkreślić, że cząstki alfa są bardzo silnie pochłaniane przez materię — zatrzymać je może kilkucentymetrowa warstwa powietrza, a nawet kartka papieru, czy nawet nasz naskórek. Dlatego przebywanie w pobliżu źródła promieniowania alfa w zasadzie nie jest bardzo niebezpieczne. Natomiast cząstki alfa stają się bardzo niebezpieczne, kiedy już dostaną się do wnętrza naszego organizmu — właśnie wtedy nasze tkanki narażone są na ich jonizacyjne działanie. W jaki sposób cząstki alfa mogą się dostać do wnętrza organizmu? Istotne jest to, że — poza byciem jądrem helu — powstają one także przy rozpadzie pierwiastków promieniotwórczych. Jeśli zatem w jakiś sposób umieścimy substancję promieniotwórczą we wnętrzu organizmu (np. poprzez jej spożycie), to niezwykle niebezpieczne stają się cząstki alfa powstające w wyniku jej promieniotwórczego rozpadu w organizmie. Z tego też powodu substancje promieniotwórcze są bardzo skutecznymi truciznami.

Należy też wspomnieć, że choć hel jako taki nie wchodzi w reakcje z naszym organizmem, to jego wdychanie w zbyt dużych ilościach może prowadzić do utraty przytomności, a nawet uduszenia — zatem, z tego powodu, także można je uznać za szkodliwe. Wdychając hel mamy wrażenie oddychania, jednakże zastępując tlen obecny w powietrzu poprzez hel pozbywamy nasz organizm składnika niezbędnego do życia — poddanie się takiej operacji przez kilkadziesiąt sekund może mieć bardzo poważne skutki. Dlatego zabawy polegające na wdychaniu helu (co w charakterystyczny sposób zmienia brzmienie głosu) mogą także być bardzo niebezpieczne.