Czarna dziura końcowym etapem ewolucji gwiazdy?

Pytanie

Pyta Kamil

Czy czarna dziura to końcowy etap ewolucji gwiazdy (olbrzyma)? Tzn. czy czarna dziura może się jeszcze w coś "przeobrazić"? Czy jej "zapadanie się" kiedyś się kończy?

Odpowiedź

Odpowiada Michał Różyczka

Jest to końcowy etap ewolucji gwiazd o początkowej masie większej od około 20 mas Słońca. Wyjątkiem mogą być gwiazdy o masie ponad 100 mas Słońca, które prawdopodobnie zostają całkowicie rozerwane przez kończącą ich życie eksplozję. Czarna dziura nie może się już w nic przeobrazić, może tylko „wyparować” wysyłając promieniowanie Hawkinga. Proces ten jest jednak niesłychanie powolny – czarna dziura o masie Słońca zniknęłaby dopiero po ok. 10^65 lat (mniej masywne dziury znikają znacznie szybciej).

Kamil:

Wiem, że czarna dziura może zostać wchłonięta z przez drugą czarną dziurą, czyli po prostu się złączą. Jednak czy jest możliwe, aby struktura czarnej dziury (załóżmy niemasywnej) została naruszona przez gwiazdę (załóżmy masywną)?? Zwykle gdy powyższe dwa ciała się do siebie zbliżą, to „wygra” czarna dziura; czy może być odwrotnie??

Michał Różyczka:

1) oba ciała „spadają na siebie” po prostej: czarna dziura przelatuje przez gwiazdę wsysa trochę materii, ale nic poza tym z nią się nie dzieje 2) dziura zbliża się do gwiazdy po krzywej stożkowej: teraz wsysana materia ma niezerowy moment pędu, więc własności dziury zmieniają się, np. jej horyzont coraz bardziej się spłaszcza.