Czemu Słońce świeci (bez tlenu)?

Pytanie

Pyta Michał Herej

Ogień nie może istnieć bez tlenu, a w kosmosie nie ma tlenu, natomiast Słońce to kula ognia. Zatem dlaczego Słońce się pali?

Odpowiedź

Odpowiada Leszek Czechowski

Określenie Słońca jako „kuli ognia” jest typową przenośnią. Oczywiście, że Słońce się nie pali w sensie chemicznej reakcji spalania. Słońce wysyła światło (świeci się) ponieważ jest gorące. Tak samo wysyła promieniowanie włókno żarówki lub świeca. Źródłem energii żarówki jest prąd, natomiast Słońca — reakcje termojądrowe w jego wnętrzu; tylko w przypadku świecy jest to rzeczywiście chemiczne spalanie.

Poeci rzadko stosują się do stanu wiedzy naukowej, pisząc wiersze. Słowacki napisał znany hymn:

Smutno mi Boże! Dla mnie na zachodzie
Rozlałeś tęczę blasków promienistą,
Przedemną gasisz w lazurowéj wodzie
Gwiazdę ognistą,
Choć mi tak niebo ty złocisz i morze,        
Smutno mi Boże!

(pisownia oryginalna)

W wierszu tym:

  1. słowo „tęcza” nie oznacza zjawiska atmosferycznego znanego jako tęcza (po deszczu),
  2. słowo „gasisz” nie oznacza gaszenia Słońca, ale fakt jego chowania się za horyzont,
  3. „gwiazda ognista” nie oznacza kuli ognia ale świecący obiekt,
  4. „złocisz” nie oznacza pokrywania złotem morza i nieba, itp.

Tak samo wyrażeń: „ma serce z kamienia”, czy „ma forsy jak lodu” nie należy rozumieć (na ogól :-) ) dosłownie.