Czy istnieje jakaś wielkość graniczna rozmiaru planet?

Pytanie

Pyta Romek

Czy istnieje jakaś wielkość graniczna rozmiaru planet, tzn. ich możliwy maksymalny rozmiar?

Odpowiedź

Odpowiada Leszek Czechowski

Jeśli dane ciało skupi wystarczająco dużo materii, to może w nim zapoczątkować się reakcja termojądrowa i wtedy będzie ona gwiazdą. Podczas tej reakcji następuje przemiana wodoru w hel. Dla ciał mniejszych niż  80 mas Jowisza (lub 8% masy Słońca) taka reakcja nie zacznie się, z uwagi na za małą temperaturę i ciśnienie. Jednak może nastąpić podobna reakcja przemiany: deuteru w hel. Ciała takie nazywamy brązowymi karłami i ta grupa stanowi pośredni typ pomiędzy gwiazdami i planetami. Przyjmuje się, że ciała o masie powyżej 13 mas Jowisza są brązowymi karłami (oczywiście jeśli nie mają masy ponad 80 mas Jowisza, bo wtedy są gwiazdami). Reakcje termojądrowe w tych brązowych karłach trwają dosyć jednak krótko (kilka milionów lat). Z tego wynika, że planeta powstała z obłoku międzygwiezdnego,w którym wodór stanowi podstawowy składnik, nie może być za duża. Maksymalna masa to 13 mas Jowisza.