Czy istnieje jakiś rodzaj powierzchni, na której woda nie zamarza?

Pytanie

Pyta Constantin

Czy istnieje jakiś rodzaj powierzchni, na której nie formuje się lód? Konkretyzując, czy występuje jakaś struktura powierzchni, materiał, na którym woda nie zamarza?

Odpowiedź

Odpowiada Damian Zdulski

Tak, jest możliwe, aby woda na pewnej powierzchni zamarzała dopiero w temperaturze poniżej zera stopni Celsjusza. Można to osiągnąć na kilka sposobów:

(i)  Pierwszym jest trzymanie wody w naczyniu o bardzo gładkich ściankach i pozbawionym zanieczyszczeń. Wtedy nie będą występowały jądra kondensacji na których powstają mikroskopijne zarodki z których formuje się kryształ lodu. W takim wypadku krystalizacja następuje wyłącznie poprzez nukleację homogeniczną, która zachodzi dopiero w -42$^{0}\,$C. Więcej o szczegółach procesu formowania się kryształów można przeczytać w naszym wcześniejszym wpisie tutaj.

(ii) Drugą metodą jest wylanie wody na powierzchnię pokrytą kryształem soli. W takiej sytuacji woda rozpuści część kryształu soli i w wyniku tego powstanie roztwór soli z wodą na powierzchni kryształu, który zamarza dopiero w temperaturze -21$^{0}\,$C. Proces rozpuszczania kryształu soli w wodzie ilustruje i wyjaśnia ta animacja. Natomiast o fizycznych przyczynach obniżenia temperatury zamarzania roztworu pisaliśmy tutaj.