Czy meteoryty wybuchają w atmosferze?

Pytanie

Pyta tomasz

Gdzieś czytałem, że kamienny meteor przed uderzeniem w ziemię wybucha. Ale co konkretnie wybucha jeśli meteor jest kamienny? Myślę np. o eksplozji meteoru tunguskiego, który podobno przed uderzeniem w ziemię eksplodował.

Odpowiedź

Odpowiada Leszek Czechowski

Niektóre meteoryty zawierają niewielkie ilości związków węgla mogących wybuchać w połączeniu z tlenem, ale rzeczywiście nie z tego powodu wybuchają. Główna energia meteoroidu to energia kinetyczna. Meteoroid wchodzący w atmosferę z prędkością 30 km/s ma energię $4,5 \cdot 10^{8}$ J (dżuli) na każdy kilogram swojej masy. Jest to ponad 100 razy więcej niż energia 1 kg trotylu (TNT)! Energia ta wyzwalana jest na całej długości lotu, ale najgwałtowniej przy wejściu w gęste warstwy atmosfery na wysokości ok. 20-30 km i tam zachodzące procesy możemy traktować jako wybuch. Ponieważ większość meteoroidów to słabo skonsolidowane bryły, to często dochodzi do ich rozerwania i rozproszenia. Jednak energia wyzwolona podczas tego wybuchu to dosyć niewielka część całkowitej energii kinetycznej. Reszta energii przekazywana jest atmosferze w postaci ciepła, fali uderzeniowej lub wypromieniowywana w postaci promieni podczerwonych lub widzialnych (meteor czelabiński był momentami jaśniejszy niż Słońce). Radzę obejrzeć zjawisko w czasie najbliższych spotkań Ziemi z rojem meteoroidów (teraz to będą Lirydy wchodzące w atmosferę z prędkością 49 km/s, a potem Akwarydy mające jeszcze większą prędkość). Więcej o rojach także na stronie Geofizyka w Geologii.