Czy monitor może służyć jako lustro?

Pytanie

Pyta Andrzej

Żona Elżbieta zadała mi pytanie: jeżeli technika elektroniczna pozwala budować płaskie ekrany wysokiej rozdzielczości i milionów odcieni barw, to czy można tak ustawić proporcje, aby uzyskać barwę srebrzystą, mającą funkcję lusterka?

Odpowiedź

Odpowiada Piotr Wasylczyk

A czy lusterko jest rzeczywiście „srebrzyste”? Czy może raczej ma kolor tego, co odbija?

Zaczynam od tych prowokacyjnych pytań nie po to, by wykręcić się od odpowiedzi – samo pytanie pana Andrzeja jest bardzo ciekawe.

Niekiedy mówimy, że metale (np. srebro czy aluminium, używane do produkcji luster) mają barwę szarą. Jeśli popatrzeć na bryłkę takiego metalu, to rzeczywiście, jest ona szara i można ten kolor dobrze sklasyfikować, wykonując pomiar tzw. kolorymetrem. Dobrze pamiętać, że mówimy tu o barwie światła odbitego/rozproszonego, gdyż sam materiał oczywiście nie świeci.

Inaczej jednak wygląda metal wypolerowany albo nałożony na szkło, jak w lustrze. Okazuje się, że oprócz barwy (wciąż szarej), nasze oko potrafi też rozróżnić, czy powierzchnia jest chropowata, czy gładka, mówiąc językiem optyki: czy odbicie światła jest lustrzane (większość promieni padających na powierzchnię materiału spełnia prawo „kąt padania równa się kątowi odbicia”), czy też dominuje rozproszenie (światło padające odbija się w wielu przypadkowych kierunkach). Dlatego inaczej wygląda powierzchnia pomalowana czerwoną matową farbą, a inaczej wypolerowana karoseria czerwonego samochodu, choć ich barwa (zmierzona) może być taka sama. Proszę zobaczyć, jak wyglądają lustra na obrazach, np. malarzy holenderskich z XVII x. – czy są rzeczywiście namalowane szarą farbą? Jak malarze uzyskują (nie stosując przecież „lustrzanych” farb) ten efekt?

Funkcję lusterka – „widzę to, co jest na przeciwko” – na monitorze można (w przybliżeniu) uzyskać instalując przy albo za nim kamerę i wyświetlając obraz przez nią rejestrowany – tak jak w wielu telefonach komórkowych.