Czy na innych planetach można obserwować zaćmienia ich księżyców i Słońca?

Pytanie

Pyta Klaudia

Czy na innych planetach Układu Słonecznego można obserwować zaćmienia ich księżyców i zaćmienie Słońca?

Odpowiedź

Odpowiada Leszek Czechowski

Występowanie zaćmień zależy od rozmiaru satelity, jego orbity i wielkości widomej Słońca i satelity oraz od rozmiaru planety. Jeżeli satelita krąży blisko dużej planety, na orbicie słabo nachylonej względem płaszczyny orbity planety, to regularnie, przy każdym okrążeniu, przechodzi przez cień planety, więc zaćmienia księżyca są wtedy częste (np. Mimas, Enceladus). Dla satelitów dalszych od planety i krążących po orbitach, których płaszczyzna jest silnie nachylona (względem płaszczyzny orbity planety) przejście przez cień planety jest rzadsze, ale możliwe (np. nasz Księżyc). Dla bardzo daleko krążących satelitów, cień planety może być za mały i wtedy zaćmienie będzie tylko częściowe.

Zaćmienie Słońca występuje trochę w podobnych sytuacjach. Dodatkowym warunkiem jest, aby pozorna (kątowa) średnica satelity widziana z planety była co najmniej tak duża jak pozorna średnica Słońca.  Dla małych satelitów (np. Fobos) przejście przez tarczę słoneczną jest częste, ale satelita jest za mały, aby całkowicie zasłonić Słońce. Daleko od Słońca, gdzie jego średnica kątowa jest mała, duży i bliski planety satelita może je zasłonić i mamy wtedy całkowite zaćmienie Słońca.