Dlaczego stały magnes, zarówno stroną S jak i N, przyciąga ferromagnetyk?

Pytanie

Pyta Jarosław

Dlaczego stały magnes, zarówno stroną S jak i N, przyciąga ferromagnetyk?

Odpowiedź

Odpowiada dr Miłosz Panfil

Stały magnes to innymi słowy namagnesowany ferromagnetyk. Ferromagnetyki, poniżej pewnej temperatury, zwanej temperaturą Curie, namagnesowują się spontanicznie. Na przykład dla żelaza temperatura Curie wynosi około 1000 stopni Celsjusza. Poniżej tej temperatury we wnętrzu ferromagnetyka znajdują się duże obszary namagnesowane w jednym kierunku. Obszary te zwane są domenami magnetycznymi. W ferromagnetyku namagnesowanym spontanicznie domeny magnetyczne są namagnesowane w różnych kierunkach i jako całość ferromagnetyk nie jest namagnesowany. Co się stanie jak umieścimy taką substancję w pobliżu stałego magnesu?

Jeżeli stały magnes będzie wystarczająco silny to spowoduje on przemagnesowanie domen. Jeżeli zbliżymy stały magnes biegunem N to domeny przemagnesują się tak, że bliżej magnesu w ferromagnetyku powstanie biegun S. Wynika to z tego, że bieguny N i S się przyciągają. Natomiast po drugiej stronie ferromagnetyka, daleko od magnesu stałego powstanie biegun N (bo bieguny N i N się odpychają). Ostatecznie, biegun N magnesu trwałego i biegun S ferromagnetyka będą blisko siebie więc będą się przyciągać. Gdybyśmy zbliżyli magnes stały do ferromagnetyka biegunem S to analogicznie po bliższej stronie ferromagnetyka powstałby biegun N a po dalszej biegun S. Ostatecznie jednak stały magnes wciąż przyciągałby ferromagnetyk. Tak namagnesowany ferromagnetyk staje się po prostu stałym magnesem. To znaczy pozostaje namagnesowany nawet po zabraniu stałego magnesu.

Podobne zjawisko odpowiada za to, że stały magnes przyciąga paramagnetyki. W odróżnieniu jednak od ferromagnetyków, paramagnetyki nie pozostają namagnesowane po zabraniu stałego magnesu.