Gdzie był kwazar?

Pytanie

Pyta Piotr Bonifacy

Jeśli znaleziono kwazar o z=6.4 (28 000 milionów lat świetlnych od nas), to niezależnie od przestrzeni skończonej lub nieskończonej naszego wszechświata ten kwazar gdzieś musiał być (około 14 miliardów lat temu). Gdzie to było? Czy można obecny ruch ekstrapolować w przeszłość? Wszystkie galaktyki poruszają się w jakimś kierunku z jakąś prędkością, gdzieś chyba wcześniej musiały być. Czy istnieją jakieś współrzędne wszechświatowe?

Odpowiedź

Odpowiada prof. Marek Demiański

Chciałbym przede wszystkim wyjasnic, ze kwazar o z=6.4 nie może znajdować się w odległości 28 000 milionów lat świetlnych od nas. Wiek wszechświata jest szacowany na 13.7 miliardów lat wiec nie możemy widzieć obiektów, które znajdują się od nas dalej niż 13.7 miliardów lat świetlnych (od dalszych obiektów światło nie zdążyłoby jeszcze do nas dotrzeć). Zgodnie z obecnymi modelami wszechświata kwazar o z=6.4 znajduje się w odległości około 13 miliardów lat świetlnych, czyli obserwowane obecnie sygnały zostały wysłane, gdy wszechświat miał około 680 milionów lat. Ogólną geometrię wszechświata i jej zmiany w czasie bardzo dobrze opisuje prosty model Friedmana, w którym przyjmuje się, że materia jest we wszechświecie rozłożona jednorodnie i izotropowo. Model Friedmana w pewnym sensie ustala „współrzędne wszechświatowe”. Korzystając tego modelu można obliczyć, gdzie obecnie znajduje się kwazar o z=6.4. Oczywiście w czasie, gdy światło od tego bardzo odległego obiektu biegło do nas kwazar się nadal oddalał. Jego obecnego stanu nie można niestety bezpośrednio obserwować a światło obecnie emitowane przez ten kwazar dotrze do nas za około 25 miliardów lat!

Najdalszym znanym obecnie obiektem we wszechświecie jest młoda galaktyka A1689-zD1 o z = 7.6 (to nie jest jeszcze całkiem pewne) i wobec tego jej odległość od nas wynosi 13.15 miliardów lat świetlnych. Można ją obejrzeć pod adresem http://www.nasa.gov/vision/universe/starsgalaxies/hst_galaxy.html