Gdzie nastąpił wielki wybuch?

Pytanie

Pyta Jurek

Skoro teoria wielkiego wybuchu zakłada, że cały znany nam wszechświat miliardy lat temu był skurczony do rozmiarów punktu to nasuwa mi się następujące pytanie: Czy przy obecnym stanie wiedzy jesteśmy w stanie wskazać w przestrzeni kosmicznej punkt w którym nastąpił wielki wybuch, czyli punkt w którym wszechświat miał swój początek ? Czy jeśli z jakichś przyczyn nie możemy zrobić tego teraz, to czy jest to w ogóle możliwe ?

Odpowiedź

Odpowiada Andrzej Okołów

Zacznijmy może od uwagi, że w „teorii wielkiego wybuchu” czyli w modelach kosmologicznych ów „wszechświat skurczony do rozmiarów punktu” nie jest założeniem, lecz czymś co wynika z równań Einsteina opisujących pole grawitacyjne.

Modele kosmologiczne opisujące ewolucję wszechświata jako całości posiadają wspólną cechę: wraz z cofaniem się w czasie pewne wielkości fizyczne opisujące materię wypełniającą wszechświat (np. jej gęstość) oraz pewne wielkości geometryczne związane z polem grawitacyjnym (np. krzywizna czasoprzestrzeni) rosną nieograniczenie, aż w pewnej chwili osiągają wartości nieskończone. I tą chwilę nazywa się obrazowo „wielkim wybuchem”. Ponadto wraz ze zbliżaniem się do chwili wielkiego wybuchu odległość pomiędzy dowolnymi dwiema cząstkami materii maleje do zera. Z tego powodu można  sobie wyobrażać, że w chwili wielkiego wybuchu wszechświat był „skurczony do rozmiarów punktu”, aczkolwiek ściśle rzecz biorąc ten „punkt” nie posiada geometrycznych właściwości, które posiadają wszystkie inne punkty tworzące model czasoprzestrzeni (z tego też powodu chwili wielkiego wybuchu nie zalicza się zazwyczaj do czasoprzestrzeni).

W oparciu o omawiane tu modele kosmologiczne nie można wskazać punktu, w którym nastąpił wielki wybuch, gdyż w tych modelach wielki wybuch dotyczy wszechświata jako całości i w pewnym sensie każdy punkt obecnego wszechświata ma swój początek w wielkim wybuchu.