Jak namagnesować metalową igłę?

Pytanie

Pyta Konrad

Jednym ze sposób na zbudowanie kompasu w warunkach polowych jest wykorzystanie metalowej szpilki i potarcie jej bawełnianym materiałem. Jeżeli pozwolimy jej swobodnie się poruszać to ostry koniec wskaże biegun północny. Moje pytanie jest następujące: jak to działa? Czy możliwe jest „namagnesowanie” przez pocieranie? Czy może jakieś inne zjawisko jest tu wykorzystywane?

Odpowiedź

Odpowiada Damian Zdulski

Nie da się namagnesować igły poprzez jej pocieranie jedwabiem lub wełną. Jest to kolejny mit bezrefleksyjnie przekopiowywany między stronami internetowymi.

Wynika to z tego, że aby namagnesować kawałek metalu trzeba go włożyć w odpowiednio silne pole magnetyczne. Natomiast pole jest wytwarzane albo  poprzez ruch ładunków elektrycznych, albo wewnętrzne momenty magnetyczne cząstek. Pierwszy sposób jest wykorzystywany w elektromagnesach, gdzie przepływający prąd wytwarza pole magnetyczny. Drugi jest źródłem pola w materiałach magnetycznych, gdzie na skutek efektów kwantowych elementarne momenty magnetyczne elektronów walencyjnych ustawiają się w jednym kierunku.

Natomiast na skutek tarcia jedyne co możemy osiągnąć to przeskok ładunków elektrycznych na igłę. Owszem, podczas przeskoku płynie pewien mikroskopijny prąd elektryczny, ale jest on zdecydowanie za słaby aby namagnesować igłę.