Jak obliczyć czas gwiazdowy?

Pytanie

Pyta Jakub

Czy mógłbym się dowiedzieć jaki jest czas gwiazdowy w punkcie zadanym przez 12h 51m 26,282s, +27° 07′ 42,01″ (J2000), a zero długości, przy kącie pozycyjnym 122,932°?

Odpowiedź

Odpowiada dr hab. Pawel Pietrukowicz

Wskazany punkt na niebie to północny biegun galaktyczny (North Galactic Pole, NGP), czyli obszar dobry do obserwacji kosmologicznych, w kierunku którego pył i gwiazdy naszej Galaktyki praktycznie nie przeszkadzają w obserwacjach odległych galaktyk. Czas gwiazdowy możemy znaleźć wykonując proste obliczenia z astronomii sferycznej. Pytający chce się dowiedzieć o czas gwiazdowy w momencie, gdy północny biegun galaktyczny znajdzie się na horyzoncie.

Mamy następujące dane:
– rektascensja NGP:              RA = 12 h 51 m 26,28 s
– deklinacja NGP:               Dec = +27° 07′ 42,0″
– wysokość nad horyzontem:        h = 0
– azymut (astronomiczny):         A = +122,932°

Z trójkąta sferycznego, przy założeniu braku refrakcji atmosferycznej, otrzymamy kąt godzinny:

sin(t) = cos(h)*sin(A)/cos(Dec)  ->  t = +4 h 42 m 17,5 s

i stąd czas gwiazdowy (Sidereal time):

S = RA + t = 17 h 33 m 43,8 s.