Jak tworzyć wzory dyfrakcyjne wskaźnikiem laserowym?

Pytanie

Pyta Andrzej

Powszechnie dostępne są dziś wskaźniki laserowe. Ostatnio sam dostałem wskaźnik emitujący światło zielone. Do wskaźnika dołączone były nakładki, które dają różne ciekawe efekty. Nakładki te składają się jakby z dwu siatek dyfrakcyjnych, które mogą obracać się względem siebie, dzięki czemu uzyskane efekty są dość ciekawe. Czy te zjawiska rzeczywiście polegają na dyfrakcji na dwuwymiarowych siatkach dyfrakcyjnych, czy dzieje się tam jeszcze coś innego?

Odpowiedź

Odpowiada Piotr Wasylczyk

Tak jak Pan przypuszcza, takie nakładki to istotnie dwuwymiarowe siatki dyfrakcyjne, a właściwie hologramy. Dzięki naniesieniu na powierzchnię przezroczystego materiału odpowiedniego wzoru (najczęściej wytłoczonego w termoplastycznym tworzywie) światło ulega dyfrakcji i tworzy różne wzory (rozkłady natężenia). Proszę zwrócić uwagę, że w środku wzoru zwykle widać jasny punktu – to zerowy rząd dyfrakcji, czyli ta część wiązki lasera, która nie została ugięta. Pozostała część obrazu to pierwszy rząd dyfrakcji światła ugiętego na hologramie. Ciekawym, wciąż badanym przez naukowców zagadnieniem jest pytanie, czy i jak można wyprodukować hologram, który da pożądany, dowolny wzór dyfrakcyjny po oświetleniu go zadanym rozkładem natężenia światła. Jest to domena działu fizyki nazywanego optyką fourierowską.