Sztuka tworzenia mlecznych wzorów na powierzchni kawy, zwana „latte art”, możliwa jest dzięki własnościom szczególnej formy piany, powstałej w wyniku rozpuszczenia pary wodnej w mleku. W ogólności (a w szczególności w dziedzinie zwanej chemią fizyczną) pianą nazywa się mieszaninę powstałą w wyniku rozpuszczenia gazu w cieczy lub ciele stałym. W przypadku latte art koniecznie jest wytworzenie mieszaniny bardzo drobnych — praktycznie niewidocznych gołym okiem — i równomiernie rozprowadzonych bąbelków pary wodnej w podgrzanym mleku. Taki rodzaj piany określny jest czasem jako mikro-piana; można go też uważać za przykład mieszaniny koloidalnej.

Mleczna (mikro-)piana powstaje w wyniku denaturacji białek obecnych w mleku, m.in. kazeiny. Białka takie przyciągają do siebie drobne bąbelki gazu (w tym wypadku pary wodnej) i je stabilizują. Dzięki dużej gęstości takich bąbelków mikro-piana pewnymi własnościami przypomina ciało stałe — w szczególności jest dosyć sztywna, dzięki czemu (przynajmniej przez jakiś czas) nie rozpływa się po powierzchni kawy. Zawartość bąbelków pary wodnej w mlecznej mikro-pianie wynosi ponad 90% — z tego też powodu jest ona lżejsza od wypełniającej kubek kawy i utrzymuje się na powierzchni takiego kubka.

Mieszanina pary wodnej i mleka umożliwiająca stworzenie wzorów latte art musi być starannie przygotowana. Bąbelki pary wodnej nie mogą być zbyt duże i nadmiernie rozmieszane w mleku — tego typu piana byłaby zbyt lekka, niewystarczająco sztywna by stworzyć (w miarę) trwałe wzory, i łatwo rozprzestrzeniałaby się po całej powierzchni kubka kawy (taka piana jest natomiast jak najbardziej odpowiednia do przygotowania np. cappuccino). Z kolei rozmieszanie w mleku zbyt małej ilości pary wodnej może doprowadzić do niewystarczająco lekkiej mieszaniny, która nie będzie utrzymywać się na powierzchni i natychmiast zacznie wypełniać wnętrze kubka z kawą. Odpowiednio konsystencja mlecznej mikro-piany odpowiada granicy między tymi dwoma przypadkami.

Istotnym aspektem latte art jest też przygotowanie najpierw (przed dolaniem mlecznej piany) właściwego espresso, z warstwą ciemnej, kremowej substancji na powierzchni. Taka wierzchnia warstwa tworzy wyraźne granice z nalewaną na nią mleczną pianą, dzięki czemu powstające wzory są odpowiednio wyraźne.