Jaka jest szansa na to, że we Wszechświecie istnieje inteligentne życie?

Pytanie

Pyta Maciej

Jaka jest szansa na to, że we Wszechświecie istnieje inteligentne życie? Czy równanie Drake'a jest poprawne i czym dokładnie jest?

Odpowiedź

Odpowiada prof. Piotr Sułkowski

Naukowcy rzeczywiście próbują szacować prawdopodobieństwo powstania życia we Wszechświecie. Równanie Drake’a, sformułowane w 1961 przez Franka Drake’a, jest jedną z takich prób. Ściślej rzecz biorąc, równanie to pozwala obliczyć, ile rozwiniętych technologicznie cywilizacji (liczba ta oznaczana jest przez $N$) może istnieć w naszej galaktyce (Drodze Mlecznej); szczegółowa postać tego równania podana jest na tej stronie. Liczba $N$ zależy od wielu parametrów, takich jak odsetek gwiazd które mają planety, średni czas istnienia cywilizacji, itp., których dokładnych wartości nie znamy – zatem proponowane wartości $N$ są bardzo rozbieżne. Oryginalne szacowanie Drake’a  przewidywało, że $N$ przyjmuje wartości pomiędzy 1000 a 100 000 000. Szacowania oparte na współcześnie znanych (lub przewidywanych) wartościach parametrów wchodzących w skład równania Drake’a przewidują wartość $N$ rzędu 150 000 000, jak wspomniano np. na angielskiej wersji wyżej wspomnianej strony.

Prowadzonych jest też wiele badań, w których rozważane są pewne modyfikacje oryginalnego pytania Drake’a. W ostatnim czasie jest to szczególnie istotne, ze względu na bardzo dużą liczbę odkrytych planet pozasłonecznych (tzn. znajdujących się w innych układach planetarnych niż nasz Układ Słoneczny). Np. w takiej pracy autorzy argumentują, że we Wszechświecie muszą istnieć inne cywilizacje niż nasza, jeśli tylko prawdopodobieństwo powstania cywilizacji technicznej na planecie, na której istnieją warunki pozwalające na rozwój życia, jest większe niż $10^{-24}$; wyniki te omówione są też na stronach NASA.

Poszukiwaniu innych cywilizacji poświęcone były też różne projekty naukowe, oparte na szeroko zakrojonych obserwacjach. Od początku lat 60-tych, przez ponad 30 lat takim poszukiwaniom poświęconym był program SETI (w którego powstanie zaangażowany był także Drake). Nowsze i współczesne projekty wspomniane są tutaj.

Możliwość istnienia innych cywilizacji pobudza wyobraźnię wielu innych uczonych. Temu tematowi poświęcony jest np. wykład Stephena Hawkinga, w którym postuluje on, że inne cywilizacje rzeczywiście powinny istnieć – a to, że o nich nie wiemy, jest tylko konsekwencją „przeoczenia” w naszych obserwacjach. W tym wykładzie Hawking wyraża też poważne obawy przed spotkaniem innych cywilizacji – spodziewa się on, że spotkanie takie mogłoby mieć dla nas tragiczne konsekwencje…