Literatura fizyczna

Pytanie

Pyta Julia

Mam 16 lat i bardzo interesuję się fizyką. Po wakacjach idę do liceum na profil mat-fiz, ponieważ bardzo chciałabym rozwijać się w tym kierunku. Dlatego moje pytanie brzmi, w jaki sposób mogłabym poszerzać moją wiedzę, pomijając lekcje w szkole lub podręczniki. Przede wszystkim interesują mnie jakieś książki, ponieważ jest to dla mnie wygodne i przyjemne rozwiązanie.

Odpowiedź

Odpowiada prof. Piotr Sułkowski

Dobrym sposobem na to, by zająć się fizyką na poważnie — w bliższej lub dalszej przyszłości — jest wzięcie udziału w olimpiadzie fizycznej. Nawet jeśli nie w tym, to w przyszłym roku — przejście do dalszych etapów takiej olimpiady wymaga odpowiedniego przygotowania, które może zająć trochę czasu. Udział w olimpiadzie fizycznej jest bardzo dobrą motywacją by poznać zagadnienia wykraczające poza standardowy program nauczania, a także móc wykazać się wiedzą na szerszym forum, poznać osoby o podobnych zainteresowaniach, etc. Takie doświadczenie pozwoli też przekonać się, czy na pewno fizyka jest tym, czym chcielibyśmy zajmować się w przyszłości — a jeśli okaże się że tak, to będziemy mogli podjąć studia w tym kierunku bogatsi o dodatkową porcję wiedzy i doświadczenia, które na pewno w przyszłości zaprocentują. Do udziału w olimpiadzie najlepiej przygotowywać się pod opieką nauczyciela, ale można też to robić we własnym zakresie, m.in. zgłębiając odpowiednie podręczniki oraz próbując rozwiązywać zadania z poprzednich lat. Listę takich książek i zbiorów zadań poleca sam Komitet Główny olimpiady fizycznej i znaleźć ją można tutaj.

Ponadto wszystkim zainteresowanym fizyką, ale bez nadmiernych zobowiązań, polecić możemy taką taką listę książek popularnonaukowych. Wybór ten jest niewątpliwie subiektywny, jednakże jego dokonaniu towarzyszyły istotne przesłanki. Po pierwsze, prawie wszystkie wymienione pozycje napisane zostały przez wybitnych naukowców o międzynarodowej renomie. Już samo to jest rękojmią, że autorzy ci wiedzą, o czym piszą – i nawet, jeśli z konieczności zmuszeni są przedstawiać naukowe wyniki w sposób mniej lub bardziej uproszczony, to robią to w taki sposób, by nie utracić przy tym sedna opisywanych zagadnień. Ponadto, niezależnie od odniesionych sukcesów naukowych, autorzy ci są w większości niezwykle ciekawymi osobistościami, i warto zapoznać się ze sposobem ich myślenia, spojrzeniem na świat, i przemyśleniami na tematy nie tylko naukowe. Po drugie, w zamierzeniu wybór ten miał uwzględniać stosunkowo szeroki zakres tematów i zagadnień fizycznych. W rzeczywistości nie jest to takie proste – wydaje się, że czytelników na co dzień nie zajmujących się nauką najbardziej fascynują pytania dotyczące Wszechświata, teorii względności, cząstek elementarnych itp. – i tak się chyba składa, że książek popularnonaukowych poświęconych tym tematom zostało napisanych najwięcej. Przewaga tych tematów jest zatem też jakoś widoczna na poniższej liście, aczkolwiek staraliśmy się ją zminimalizować. Książki zostały także dobrane tak, by coś dla siebie znaleźli czytelnicy na różnym poziomie zaawansowania i znajomości aparatu matematycznego. Niektóre pozycje w zasadzie nie stawiają żadnych wymogów w tej kwestii i żadne „wzory” się w nich nie pojawiają, natomiast inne pozycje w mniejszym lub większym stopniu z aparatu matematycznego korzystają. Miłej lektury!