W jakim kolorze przesyłane są zdjęcia z teleskopu Hubble’a?

Pytanie

Pyta Cecylia

Czy to prawda, że wszystkie zdjęcia przesłane przez Hubble'a są czarno białe, a kolory dodaje potem artysta?

Odpowiedź

Odpowiada dr Marcin Gronowski

Światło widzialne, odbierane przez nasze oczy, jest promieniowaniem elektromagnetycznym zawierającym długości fal od 380 nm do około 780 nm. Postrzegane przez nas kolory odpowiadają falom o różnej długości. Przykładowo długości fali zbliżone do 540 nm odpowiadają kolorowi zielonemu, zbliżone do 450 nm związane są z kolorem niebieskim, a okolice 590 nm to kolor czerwony. Nasze oczy są wyposażone w receptory, które pozwalają oddzielnie zarejestrować każdą część promieniowania widzialnego. Następnie (w pewnym uproszczeniu) nasz mózg łączy informacje z poszczególnych zakresów spektralnych i tworzy barwny obraz. Również współczesne aparaty cyfrowe mają piksele złożone z kilku oddzielnych elementów, mierzących natężenie fali odpowiadających różnym barwom. Na podstawie oddzielnych pomiarów, jest tworzony jeden „wypadkowy” kolor dla każdego z pikseli.

Podobnie obrazy z współczesnych instrumentów astronomicznych (w tym Kosmicznego Teleskopu Hubble’a) powstają przez łączenie obrazów zarejestrowanych dla różnych długości fal. Łączenie zazwyczaj następuje po zakończeniu obserwacji, a nie jak w przypadku oka lub aparatu cyfrowego, w trakcie. Z tego powodu można obejrzeć obrazy zarejestrowane dla konkretnej długości fali, które po wyświetleniu na np.: ekranie komputera, mogą przypominać czarno-białe zdjęcie. Aby uzyskać obrazy dla różnych długości fali stosuje się zazwyczaj filtry, które przepuszczają tylko interesująca w danym momencie część promieniowania elektromagnetycznego. Bez zastosowania filtrów obraz z kosmicznego teleskopu odpowiadałby czarno-białej fotografii.

Możemy powiedzieć, że kolory na zdjęciach z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a odpowiadają barwom, które moglibyśmy zobaczyć naszymi oczami, jeśli tylko obserwacja została wykonana dla fal elektromagnetycznych obieranych przez nasze oczy. Nie ma w nich „artystycznej ingerencji”. Zdarza się jednak, że wykonywane są również obserwacje fal niewidocznych dla ludzkiego oka (np.: w podczerwieni, którą odczuwamy jako ciepło lub nadfiolecie, przed którym chronimy nasze ciało stosując kremy z filtrami), lub tylko dla małej części promieniowania widzialnego. Wówczas wybór kolorów wizualizacji zależy od osoby prowadzącej badania. Takie obrazy zawierają zazwyczaj informacje, której długości fali odpowiada poszczególny kolor.